Lexia » Specials » Bacteriele infecties

Infecties door bacteriën, voorkomen, maatregelen

Infecties door bacteriën, voorkomen, maatregelen Ontstekingen en ziekten die worden veroorzaakt door bacteriën worden bacteriële infecties genoemd. Het kan hierbij gaan om bacteriën die altijd problemen geven als we met ze in contact komen. Het kan ook gaan om bacteriën die alleen hun kans schoon zien als het normale evenwicht in het lichaam verstoord is. Dan zijn er nog de bacteriën die bijna nooit problemen geven en die we zelfs nodig hebben om ons te beschermen tegen schadelijke soorten. Een ongeluk zit in een klein hoekje, dat geldt vaak ook voor het ontstaan van infecties veroorzaakt door bacteriën. Met weinig ingrijpende maatregelen kan al snel een hoop ellende worden voorkomen. Hiervoor is enige kennis handig maar het gaat vooral bewustwording: hoe te handelen om bacteriële infecties te voorkomen. Foto: Lactobacillus op plaveiselepitheel

Wat is een infectie?

Met een infectie wordt bedoeld het gegeven dat een micro-organisme een levend wezen binnendringt en vervolgens schade veroorzaakt. Dit kan in het ergste geval de dood van het geïnfecteerde individu veroorzaken. Vaak ontstaat er een ontsteking door een infectie. Het micro-organisme dat de infectie veroorzaakt wordt ziekteverwekker ofwel pathogeen genoemd. Infecties kunnen lokale (plaatselijke) ontstekingen veroorzaken, denk bijvoorbeeld aan een steenpuist. Ze kunnen ook het hele individu ziek maken, dan wordt gesproken over een systemische infectie. Een voorbeeld hiervan is sepsis door bijvoorbeeld de pneumokok.

Soorten ziekteverwekkers

Bij ziekteverwekkers kan men verschillende groepen micro-organismen onderscheiden: virussen, schimmels/gisten,
parasieten/eencelligen, en bacteriën. Alleen de laatste groep is voor de artikelen in deze special relevant. Infecties veroorzaakt door bacteriën worden bacteriële infecties genoemd.

Bacteriën en de mens

Bacteriën zijn er altijd al geweest en ze zijn onze vriend en vijand. We kunnen niet zonder bacteriën leven, maar zijn ze op de verkeerde plaats dan kunnen ze zoveel problemen in ons lichaam veroorzaken dat we eraan kunnen bezwijken. Wat wij mensen in de laatste 150 jaar hebben ontdekt over hygiëne heeft heel veel mensenlevens gered. Een voorbeeld hiervan is het terugdringen van de cholera-epidemieën in ons land door de aanleg van riolering. Vaak zijn simpele maatregelen voldoende om bacteriële infecties met mogelijk dramatische gevolgen te voorkomen. Ziekmakende bacteriën worden pathogeen genoemd.

Wanneer is een bacterie pathogeen?

Bij bacteriesoorten wordt onderscheid gemaakt tussen de wijze waarop ze pathogeen, dus ziekmakend, zijn voor de mens. Er zijn bacteriën die bijna nooit pathogeen zijn, deze worden commensalen genoemd. Bacteriën die de darmflora, de mond-keelflora en de huidflora vormen horen hierbij. Een voorbeeld hiervan is Lactobacillus acidophilus. Veel van deze soorten zijn zelfs onmisbaar voor een gezonde flora en ze beschermen ons tegen schadelijke micro-organismen.

Andere soorten geven alleen problemen als deze normale flora van bacteriën verstoord wordt; deze worden facultatief pathogeen genoemd. Een voorbeeld hiervan is Haemophilus influenzae in de mond-keelholte.

Dan zijn er nog de bacteriën die altijd problemen veroorzaken, deze worden obligaat pathogeen genoemd. Een voorbeeld hiervan is Salmonella typhi, de bacterie die buiktyphus veroorzaakt.

Behandeling van bacteriële infecties, voorkómen

Tegen ziekten die door bacteriën worden veroorzaakt kunnen meestal antibiotica worden gebruikt. Dat we tegenwoordig een behandeling met antibiotica kunnen krijgen als we te maken krijgen met een bacteriële infectie is een hele geruststelling. Maar het zal duidelijk zijn dat voorkomen nog altijd beter is dan genezen, en vaak is dat mogelijk. In deze special onder andere artikelen die te maken hebben met het voorkomen van "ziekte en zeer" veroorzaakt door bacteriën.

Meer informatie over bacteriën en gerelateerde onderwerpen

  • Infecties van het maag-darmkanaal worden apart behandeld in een reeks artikelen over buikklachten, klik hier om meer te weten te komen.
  • Er bestaan heel veel soorten antibiotica, die bij verschillende infecties worden gebruikt. Voor wie meer wil weten over antibiotica is er een aparte special met algemene informatie, en informatie per groep antibiotica: klik hier om verder te lezen.
  • Meer informatie over bacteriën en onderzoek hiernaar is te vinden in bacteriën en de mens, klik hier om erover te lezen.
Longontsteking: verschijnselen, oorzaken & behandeling

Longontsteking: verschijnselen, oorzaken & behandeling

Longontsteking komt vaak voor en elk jaar overlijden er 5500 mensen aan. De ziekteverschijnselen zijn vooral bij oude mensen niet altijd even duidelijk, waardoor longontsteking niet altijd meteen herk…
Cholera, zeer besmettelijk, maar zeldzaam in Nederland

Cholera, zeer besmettelijk, maar zeldzaam in Nederland

Cholera in de klassieke vorm is een infectie van het maag-darmkanaal die snel en heftig kan verlopen, en bij uitblijven van behandeling vaak dodelijk is. In Nederland komt de ziekte tegenwoordig niet…
Bloedvergiftiging, sepsis: ziektebeeld en behandeling

Bloedvergiftiging, sepsis: ziektebeeld en behandeling

Sepsis is een ernstig ziektebeeld, dat meestal door bacteriën wordt veroorzaakt. Behandeling met antibiotica is noodzakelijk en daarvoor is opname in het ziekenhuis nodig. Wat is sepsis, wat zijn de v…
Haemophilus influenzae (Hib): algemeen, ziekten, vaccinatie

Haemophilus influenzae (Hib): algemeen, ziekten, vaccinatie

Haemophilus influenzae is een bacterie die bij veel mensen in de neus-keelholte voorkomt. Na bijvoorbeeld een virusinfectie kan type b van deze bacterie ernstige ziekten geven, zoals longontsteking en…
Eerste hulp bij verwondingen: antiseptische behandeling

Eerste hulp bij verwondingen: antiseptische behandeling

Bij beschadiging van de huid door verwonding is ontsmetten altijd aan te raden om infectie te voorkomen, ook al gaat het om kleine wondjes. Niet alleen een ongeluk maar ook een ontsteking zit in een k…
Bacteriële infecties door Stafylococcus aureus

Bacteriële infecties door Stafylococcus aureus

Stafylococcus aureus is een bacterie die vaak hoort bij de normale huidflora van mens en dier. Bij verminderde weerstand kan deze bacterie echter problemen geven. Dan kan het gaan om huidinfecties of…
Blaasontsteking: klachten, oorzaak en behandeling

Blaasontsteking: klachten, oorzaak en behandeling

Een blaasontsteking wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een darmbacterie. Hierdoor ontstaan klachten die meestal zo duidelijk zijn dat er snel kan worden behandeld. Daarbij zijn de klachten d…
Veilig barbecueën: waar moet je aan denken?

Veilig barbecueën: waar moet je aan denken?

Barbecueën is voor veel mensen een feestje: het is weer is goed en wat is er nou gezelliger dan samen buiten eten in een ongedwongen sfeer? Om het barbecueën tot een succes te maken is het nodig een a…
Reizigersdiarree: wat is het, wat kan je doen?

Reizigersdiarree: wat is het, wat kan je doen?

De vakantieperiode breekt weer aan en veel mensen gaan op vakantie naar warme, zonnige oorden. In deze gebieden krijgen vakantiegangers vaak te maken met een ongewenste kwaal: reizigersdiarree. Meesta…
Ziekenhuisinfectie: betekenis, oorzaak, voorkomen

Ziekenhuisinfectie: betekenis, oorzaak, voorkomen

Ziekenhuisinfecties komen voor in alle ziekenhuizen. Ze worden vaak veroorzaakt door bacteriën die moeilijk te bestrijden zijn omdat die resistent zijn tegen de meeste antibiotica. Een voorbeeld is de…
De Listeria bacterie: wat je moet weten als je zwanger bent

De Listeria bacterie: wat je moet weten als je zwanger bent

Listeria bacteriën komen gewoon in de omgeving voor. Deze bacterie kan griepachtige verschijnselen veroorzaken bij wie ermee besmet raakt. Soms kunnen mensen er ernstig ziek van worden.Voor zwangere v…
Helicobacter pylori bacterie: klachten/onderzoek/behandeling

Helicobacter pylori bacterie: klachten/onderzoek/behandeling

Een infectie met de bacterie Helicobacter pylori komt veel voor. Dit hoeft geen klachten te geven, maar als dit wel het geval is moet eerst onderzoek worden gedaan om zeker te weten dat het om Helicob…
Minder kans op ziekte door goed handen wassen

Minder kans op ziekte door goed handen wassen

Wie minder kans wil lopen op ziekte veroorzaakt door bacteriën of virussen moet de handen regelmatig goed wassen. Besmettelijke ziekten worden vooral via de handen overgebracht, door contact met toile…
Probiotica in voedingsmiddelen, nodig of niet?

Probiotica in voedingsmiddelen, nodig of niet?

Probiotica zijn bacteriën waarvan wordt beweerd dat ze de gezondheid ten goede komen. Bekend zijn de producten met probiotica van Yakult, Activia, Vifit en Actimel. Ze zouden de werking van de darmen…
Bacteriële infectie: krentenbaard of kinderzeer (Impetigo)

Bacteriële infectie: krentenbaard of kinderzeer (Impetigo)

Impetigo is een oppervlakkige infectie van de huid die vrij onschuldig maar zeer besmettelijk is. Het komt vooral voor bij kinderen; in de lente en de zomer komt deze aandoening vaker voor dan in ande…
Vaginale afscheiding: verschijnselen, onderzoek, behandeling

Vaginale afscheiding: verschijnselen, onderzoek, behandeling

Vaginale afscheiding die klachten geeft komt veel voor bij vrouwen van alle leeftijden. Het kan pijnlijk, lastig, genant en vervelend zijn, maar het beste is om er niet mee te blijven rondlopen. Als d…
De vleesetende bacterie en fasciitis necroticans

De vleesetende bacterie en fasciitis necroticans

Na een verwonding kan een ernstige infectie ontstaan met wat in de volksmond de vleesetende bacterie wordt genoemd: fasciitis necroticans. Het gaat dan meestal om een infectie met de groep A streptoko…
Erysipelas: wondroos of belroos

Erysipelas: wondroos of belroos

Een klein wondje aan voet, been, arm of gezicht kan al genoeg zijn om een vervelende infectie op te lopen, die behalve erysipelas ook wel wondroos of belroos wordt genoemd. Wat is dit voor infectie, h…
De pneumokok: ziektebeelden, behandeling en bijzonderheden

De pneumokok: ziektebeelden, behandeling en bijzonderheden

De pneumokok is een bacterie die bij veel mensen in de mond-keelholte voorkomt. Jonge kinderen en oudere mensen hebben vaker infecties met deze bacterie. Bij verminderde weerstand kan deze bacterie oo…
Kattenkrabziekte: wat valt er over te weten?

Kattenkrabziekte: wat valt er over te weten?

Kattenkrabziekte is een infectie die kan optreden na de krab of de beet van een (jonge) kat. De meeste mensen merken er weinig van en als er wel klachten zijn gaan deze vanzelf weer over. In uitzonder…
Groep B Streptokokken: gevaarlijk voor pasgeboren baby's

Groep B Streptokokken: gevaarlijk voor pasgeboren baby's

Zwangere vrouwen kunnen draagster zijn van GBS, de Groep B Streptokok, en daar hebben zij zelf geen last van. Zij kunnen de bacterie op hun baby overbrengen tijdens de bevalling. Met de baby gaat het…
Ziek door de Clostridium difficile bacterie: informatie

Ziek door de Clostridium difficile bacterie: informatie

Clostridium difficile wordt beschouwd als ziekenhuisbacterie. Deze bacterie kan een infectie veroorzaken, waarbij de ziekteverschijnselen kunnen wisselen van lichte diarree tot een veel gevaarlijker o…
Gepubliceerd door Lexia op 16-05-2010, laatst gewijzigd op 19-10-2017. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.

Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Janice Carr, Wikimedia Commons (Publiek domein)